بررسی تأثیر بسترهای مختلف کشت بر عملکرد گیاه دارویی کاسنی (Cichorium intybus L.)

چکیده سابقه و هدف: ایران در یک منطقه گرم و خشک قرار دارد و مصرف بهینه آب با روشی که به گیاه آسیب نرسد، از اهمیت بالایی برخوردار است. گیاه کاسنی در تیره گیاهان آوندی قرار دارد، ارتفاع آن به 120 سانتیمتر می‌رسد و دارای یک ریشه ضخیم می‌باشد. یکی از موارد بهینه‌سازی مصرف آب، استفاده از بنتونیت و پلیمر سوپرجاذب است. در این پژوهش به تأثیر این دو ماده بر رشد گیاه کاسنی پرداخته شده است. مواد و روش‌ها: آزمایش در سال زراعی 1397-1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند واقع در 5 کیلومتری جاده بیرجند–کرمان با مقیاس عرض جغرافیایی 32 درجه و 56 دقیقه شمالی و طول جغرافیایی 59 درجه و 13 دقیقه شرقی انجام گرفت. این پژوهش تنش خشکی در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو تیمار آبیاری شامل 100 و 50 درصد در سه تکرار با 6 بستر کشت، اعمال گردید. یافته‌ها: به‌طور کلی تنش خشکی بر عملکرد گیاه کاسنی اثر معناداری داشته است. همچنین بیشترین میانگین وزن خشک برگ در اثر متقابل سطوح آبیاری 100 و 50 درصد و سطوح مختلف کشت به‌ترتیب برابر 66/3686 و 33/2453 کیلوگرم بر هکتار است. بیشترین میانگین اثر متقابل سطوح آبیاری 100% و 50% و سطوح مختلف کشت بر وزن تر ریشه به‌ترتیب معادل 6/3626 و 6/2526 کیلوگرم بر هکتار و بیشترین میانگین وزن خشک ریشه در اثر متقابل سطوح آبیاری 100 و 50 درصد و سطوح مختلف کشت به‌ترتیب برابر 6/1276 و 3/903 کیلوگرم بر هکتار می‌باشد. با توجه به داده‌های به دست آمده از این تحقیق می‌توان کمترین مقدار را در تیمار شاهد و بیشترین مقدار اندازه‌های بدست آمده مربوط به ترکیب تیمار بنتونیت 5/4 کیلوگرم و پلیمر سوپر جاذب می‌باشد و می‌توان تأثیر ترکیب این دو تیمار را بر گیاه مشاهده کرد. نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد اعمال بنتونیت و پلیمر سوپرجاذب بر رشد گیاه اثر مثبتی خواهد داشت و می‌توان مقاومت گیاه را در برابر تنش آبی افزایش داد و بیشترین عملکرد را از گیاه کاسنی در شرایط آب و هوایی منطقه بیرجند را شاهد بود. ن از این تحقیق می‌توان کمترین مقدار را در تیمار شاهد و بیشترین مقدار اندازه‌های بدست آمده مربوط به ترکیب تیمار بنتونیت 5/4 کیلوگرم و پلیمر سوپر جاذب می‌باشد و می‌توان تأثیر ترکیب این دو تیمار را بر گیاه مشاهده کرد. نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد اعمال بنتونیت و پلیمر سوپرجاذب بر رشد گیاه اثر مثبتی خواهد داشت و می‌توان مقاومت گیاه را در برابر تنش آبی افزایش داد و بیشترین عملکرد را از گیاه کاسنی در شرایط آب و هوایی منطقه بیرجند را شاهد بود.